Dolina reke Pčinje - Predeli izuzetnih odlika

Reka Pčinja koja pripada Egejskom slivu je reka dužine 128 kilometara čiji se izvor nalazi u Srbiji, te koja protiče i kroz Makedoniju gde se uliva u reku Vardar kao njen levi pritok. Sliv ove reke sveukupno ima 3 140 kilometara kvadratnih, od čega se 1257 kilometara kvadratnih nalazi u Srbiji, a 1893 kilometra kvadratna u Makedoniji. Ova reka koja se nalazi u jugoistočnoj Srbiji sa svojom dolinom razdvaja planinske masive Kozjak i Starac. Zbog lepote ove doline, njenih klisura i meandra ovo područje je proglašeno područjem izuzetnih odlika.

Iz reke Pčinje izdvaju se brojni pritoci od kojih su najveći Surdulicki reka, Crna, Radovnička, Kozjedolska te Mala reka. Područje doline reke Pčinje odlikuje se i kontinentalnim i mediteranskim tipovima klime što je razlog zašto se ovo područje odlikuje različitim vegetacijskim oblicima, raznovrsnom faunom te izuzetnom posjećenošću osobito u letnjim mesecima. Ovo područje se odlikuje izuzetnom florom u kojoj se nalaze i brojni relikti. U šumskim zajednicama preovladavaju šume hrasta sladuna i cera, koje na svom putu prema Makedoniji prerastaju u šume medunca i Grabić, te bukve, crnog jasena i drugih. Tipovi faune na području doline reke Pčinje takođe su usloviti tipovima klime zbog čega postoji fauna prednjela submediteranskih šuma te fauna predjela evropskih listopadnih šuma. Od raznovrsnog životinjskog sveta ističu se jastreb kokošar, kratkonogi gušter, grčki gušter, daurska lasta, kratkopsti kobac, stepski smuk, sivi puh te razne vrste lovne divljači poput srne, zeca, divlje svinje, lisice te vuka.

Uz veliki prirodni značaj prostor doline reke Pčinje ima i izuzetan kulturno - istorijski značaj zbog kompleksa manastira Sv. Prohor Pčinjski smeštenog u centralnom delu ove doline koji potiče iz 11. veka. Nedaleko od kompleksa manastira ova predivna reka ulazi u teritoriju Republike Makedonije nakon 45 kilometara toka kroz Srbiju. Reka Pčinja u Makedoniju utiče kod sela Pelnice koje je makedonsko izletište osobito poznato kao memorijalni centar Prvog zasedanja ASNOM-a. Reka Pčinja je neprovlna, no uprkos tome privlači brojne posetioce koji na njenim obalama uživaju u ribolovu te u lepoti prirode koja ju okružuje.